Godine 1848. revolucije širom Evrope potresle su mnoge zemlje, a ta godina se podudarila s prodorom filozofije materijalizma i pragmatizma koja je zamenila romantičarsku maštu. I opet su nove vlade- ali i novi pogledi- oblikovali evropska društva. Evropljani su bili sve skloniji mišljenju da su nauka i proverene činjenice temelj znanja.
Umetnost je u takozvanom razdoblju pozitivizma bila definisana realizmom. Umetnici su, umesto da idealizuju život, verno prikazivali stvarnost modernog doba, u rasponu od tužnog života sirotinje pa do raznovrsnih provoda imućnih. U pejzažnom slikarstvu realizam se razvio u impresionizam koji je dokumentovao preobražaj ruralne Francuske u pariska predgrađa.
Realizam u Francuskoj
Sa usponom Luja Napoleona posle revolucije 1848. godine francusko društvo je doživelo važan preobražaj. Industrijalizacija i uspon građanstva žestoku su ubrzani, a Pariz je poprimio svoj današnji oblik. Umetnici su zabeležili dramatičnu promenu društva u Francuskoj. Gistav Kurbe i Žan-Fransoa Mile u prvi red svog zanimanja postavili su način života i poslove radničke klase. Od šezdesetih godina XIX veka slikari, kao što su Eduar Mane i Edgar Dega, preusmerili su realizam na gradski život, a impresionistički umetnici kao Klod Mone i Kamij Pisaro oslanjali su se na pažljivo posmatranje kako bi zabeležili nijanse predmeta iz prirode i proizvoda ljudskih ruku.
Britanski realizam
Industrijalizacija i urbanizacija u međuvremenu su u Engleskoj stvorile nova bogadstva za neke, a poniženje i bedu za druge. Mnogi intelektualci su kudili uspon sirovog materijalizma i amoralnosti. U umetnosti je era pozitivističkog mentaliteta donela zanimanje za naturalističke detalje, za vernost prirodi i za društvene probleme. Prerafaelitsko društvo usredsredilo se na industrijska i moralna zla savremenog Londona služeći se krajnje detaljnij naturalističkim stilom, i ponekad smeštajući prizore u srednjovekovnu duhovnu prošlost koja je služila kao parabola za moderno društvo. Sličan naglasak na duhovnosti i naturalizmu pokazale su i dekorativne umetnosti na čelu sa dizajnerskom kompanijom Vilijama Morisa koja je proizvodila divne rukotvorine. Za razliku od Francuske, u Engleskoj je realizam rano napušten jer ga jeu šezdesetim godinama XIX veka zamenio estetizam. Umetnici, s J.A.M. Vislerom na čelu, prihvatili su estetiku “umetnosti radi umetnosti” koja je takođe istraživala lične vizije i potisnutu erotiku.
Nastanak fotografije- sredstvo za masovnu proizvodnju umetnosti
Fotografija, to savršeno sredstvo pozitivističkog razdoblja, u početku je poslužila da zabeleži svet i podupire naučna istraživanja. Omiljene teme bile su portreti i lokaliteti. Mnogi fotografi su međutim smatrali svoj medij umetnošću, a ne mehaničkim sredstvom. Ti fotografi su nazvani piktorijalistima jer su, imitirajući slikarstvo, inscenirali svoje motive i nameštali svoje prikaze.
Arhitektura i industrijska revolucija
Gvožđe je pripomoglo da se arhitektura oslobodi eklekticizma istorijskih stilova. Upotrebljavalo se uglavnom za zgrade praktične namene kao što su železničke stanice. Zgrade građene sa gvozdenom konstrukcijom bile su zapravo skeletne, a upotrebljavale su gvožđe često u kombinaciji sa staklom; u njima je oblik (to jest dizajn) sledio funkciju i nije imao nikakvih istorijskih referenci. Ajfelov toranj, sagrađen 1889. godine za Međunarodnu parisku izložbu, primer je modernog pristupa graditeljskom projektovanju.
